Bác Hồ với tinh thần tự học
Mùa hè năm 1911, Bác đặt chân lên đất Pháp. Kể từ thời điểm đó, mọi việc từ sinh hoạt hàng ngày đến công việc nhằm tìm ra con đường cứu nước, cứu dân đều đòi hỏi phải sử dụng tiếng Pháp. Vì thế, nếu không biết tiếng Pháp, thì đây sẽ là “trở ngại lớn nhất trên con đường tìm đường cứu nước, cứu dân.” Bác đã đặt quyết tâm “nhất định phải học nói, học viết cho kỳ được” và tìm ra phương pháp học tập phù hợp dù trong hoàn cảnh thiếu thốn, khó khăn.
Ngay khi còn trên chuyến tàu sang Pháp (La-Touche-Tréville, dưới tên Văn Ba), mỗi lúc rảnh rỗi, Bác thường tìm đến hai người lính trẻ đi cùng chuyến tàu để học đọc và viết tiếng Pháp. Họ cho Bác mượn những quyển sách nhỏ in tiếng Pháp. Mỗi khi muốn biết rõ về điều gì hoặc đồ vật nào đó, Bác đều chỉ tay hỏi. Buổi tối, sau khi làm việc xong, Bác ghi lại những từ mới vào sổ tay. Học được từ nào, Bác lập tức ghép chúng lại thành câu để thực hành ngay.
Ban đầu, Bác tập ghép vài từ, sau đó ghép thành đoạn, rồi dần dần tập viết thành bài dài. Một thời gian sau, Bác tìm đến các tờ báo Pháp để xin viết bài. Khi gửi bài, Bác nói với các thành viên trong tòa soạn: “Tôi rất vui nếu bài viết này của tôi được đăng, nhưng dù thế nào cũng xin các đồng chí sửa lỗi tiếng Pháp cho tôi.” Sau mỗi lần bài viết được đăng, Bác vui mừng khôn xiết. Theo hướng dẫn của các chủ bút, Bác luôn xem lại từng câu, từng chữ, để học hỏi cách chỉnh sửa và hoàn thiện. Bác tập viết đi viết lại, khi thì viết diễn giải dài hơn, lúc lại viết ngắn gọn, súc tích.
Hằng ngày, sau khi làm việc, dù bận rộn, Bác vẫn tranh thủ đọc vài trang tiểu thuyết để vừa giải trí, vừa trau dồi kiến thức. Bác cũng tập viết phóng sự. Sáng nào, từ 5 giờ đến 6 giờ rưỡi, Bác cũng dành thời gian viết lách, rồi bắt tay vào công việc từ 7 giờ. Dù trời nóng hay rét, Bác cũng không nản chí. Thấm thoắt, đến năm 1922, Bác đã trở thành chủ bút của tờ báo Người cùng khổ (Le Paria), viết bằng ba thứ tiếng. Tên báo bằng tiếng Pháp đặt ở giữa, chữ Ả Rập bên trái và chữ Hán bên phải, tất cả đều do Bác viết. Vì tòa soạn không có ban biên tập thường xuyên, nhiều khi Bác phải “cáng đáng” mọi việc, từ sửa chữa, biên tập bài vở đến khâu bán báo.
Bài học kinh nghiệm:
– Chủ tịch Hồ Chí Minh là tấm gương mẫu mực về tinh thần tự học, lấy tự học làm cốt lõi, là phương thức chủ yếu để nâng cao trình độ mọi mặt của bản thân. Tinh thần tự học ở Chủ tịch Hồ Chí Minh trở thành một triết lý nhân văn sâu sắc, với kế hoạch cụ thể, chặt chẽ, khoa học; cùng ý chí và quyết tâm bền bỉ, dẻo dai, tinh thần sáng tạo, tranh thủ mọi lúc, mọi nơi để học. Tấm gương của Người là nguồn cổ vũ và cảm hứng vô tận cho mỗi người Việt Nam trong công cuộc xây dựng xã hội học tập ngày nay.